Od pierwszych chwil narodzin odbieramy bodźce poznawcze, ciekawi nas świat, rozglądamy się wokoło. Tak jest z każdym dzieckiem bez względu na jego wiek. Powinien to rozumieć każdy rodzic i nauczyciel, gdyż na nikim innym, tylko na nich spoczywa obowiązek tworzenia otaczającego dziecko środowiska, bogatego w bodźce rozwojowe. Nasza rola nie sprowadza się do dyktatorskiego nauczania dziecka wszystkiego tego, co wiemy, lecz stworzenia możliwości do samorozwoju.
Od pierwszych chwil narodzin odbieramy bodźce poznawcze, ciekawi nas świat, rozglądamy się wokoło. Na początku nieświadomie, a potem coraz bardziej wnikliwie analizujemy otaczający nas świat. Chcemy go poznawać. Posiadamy naturalną potrzebę zdobywania nowych umiejętności, doskonalenia tych, które już posiadamy. Poznawanie nowych rzeczy wzbudza w nas radość.
Tak jest z każdym dzieckiem bez względu na jego wiek. Powinien to rozumieć każdy rodzic i nauczyciel, gdyż na nikim innym, tylko na nich spoczywa obowiązek tworzenia otaczającego dziecko środowiska, bogatego w bodźce rozwojowe. Nasza rola nie sprowadza się do dyktatorskiego nauczania dziecka wszystkiego tego, co wiemy, lecz stworzenia możliwości do samorozwoju. Jest wiele metod, wspierających nauczyciela tak, aby dziecko w procesie nauczania mogło doświadczać, poznawać i rozumieć świat, a jednocześnie czuło, że samo jest odpowiedzialne za swój rozwój.
Do sposobów, prowadzących do samorozwoju możemy zaliczyć metodę „Teczki”. Polega ona na prowadzeniu indywidualnych teczek przez dziecko. Mogą one być prowadzone zarówno przez dzieci w wieku przedszkolnym jak i szkolnym. Przed wprowadzeniem innowacyjnej metody zawsze rozmawiam
z rodzicami, czy zgadzają się na jej wprowadzenie. Wyjaśniam rodzicom cel, dlaczego chcę w taki sposób pracować dziećmi. Po rozmowie z rodzicami, zawsze są przekonani o słuszności, podejmowanych przeze mnie działań, zgadzają się.
W związku z tym, że jestem nauczycielem nauczania zintegrowanego pracowałam tak ze swoimi uczniami w klasie I, II i III. Przed wprowadzeniem teczki napisałam list do każdego ucznia. Bardzo lubię rozbudzać zainteresowanie uczniów tym, co będzie działo się na lekcji za pomocą listu, zaadresowanego do każdego dziecka. Oczywiście list jest zalakowany.
Drogi Uczniu!
Teczka, którą postanowiłeś prowadzić będzie pomagała Tobie gromadzić własne prace, obserwacje, projekty, samodzielne zadania praktyczne, doświadczenia, ankiety, samooceny, fiszki, testy, sprawdziany, prace domowe.
Dzięki niej dowiesz się, jak samodzielnie planować i organizować własną naukę. Na początku będziesz otrzymywał przygotowane przeze mnie tygodniowe plany pracy, które pomogą Tobie zaplanować własną naukę. Poza tym będziesz wcześniej wiedział, jakie będziemy realizować cele i nacobezu, a to pozwoli Ci aktywnie przygotowywać się do lekcji i zaproponować własne pomysły realizacji tematów. Jestem bardzo ciekawa, jakie one będą.
Teczka zastąpi dotychczasowy zeszyt. Na zakończenie roku szkolnego ocenisz, czy lepiej pracuje się
z teczką czy też wolisz wrócić do zapisywania zeszytów.
Proponuję Ci na początku następujące czynności:
- Przygotuj segregator, w który będziesz mógł wpinać kartki oraz koszulki - A4. Dodatkowo będzie potrzebna papierowa teczka, w której będziesz mógł przenosić do domu poszczególne części z segregatora. Kolorowe kartki, które staną się kartami tytułowymi otrzymasz ode mnie w prezencie.
- Najpierw przygotujemy plan teczki, który będzie ją systematyzował. Jest to ważna czynność dla jasnego i sprawnego korzystania z niej.
- Teczka będzie miała dwie części. Plan pierwszej części jest taki sam dla wszystkich uczniów. Tu będą mieściły się wspólne zadania i prace, oczywiście wykonane przez Ciebie samodzielnie. Druga część teczki jest całkowicie indywidualna. Tutaj możesz zamieszczać wszystko to, co tylko będziesz chciał.
Pamiętaj! Teczka ma służyć przede wszystkim Tobie! Prowadzona tylko na pokaz dla nauczyciela nie ma wartości!
Życzę powodzenia w prowadzeniu Teczki, aby dała Ci dużo motywacji do dalszej nauki, ale również przyjemności podczas tworzenia własnych prac! Chciałabym, aby Teczka stała się dla Ciebie nie tylko świetną zabawą, ale także, abyś dzięki niej polubił uczenie się.
Małgorzta Kalemba
Zanim przystąpiliśmy do pracy z „Teczką” wspólnie ustaliliśmy, co znajdzie się w niej.
Metodą „burzy mózgów” wybraliśmy następujące działy:
- O mnie.
- Moje osiągnięcia.
a) Tygodniowe plany pracy.
b) Notatki z poszczególnych lekcji, zawierające datę, temat, cele lekcji, nacobezu, notatkę oraz ocenę zrealizowanych celów (samoocenę).
c) Samoocena, refleksja nad sobą.
d) Prace domowe - sprawdzone i poprawione.
e) Fiszki.
f) Recenzje przeczytanych książek.
g) Słownictwo pomocnicze, które mogę wykorzystać do budowania zdań, samodzielnych prac, opisów, opowiadań, twórczych wypowiedzi pisemnych.
h) Ortografia, w której zgromadzę wyrazy, które umiem już zapisać i te, z których zapisem mam jeszcze problem. Tutaj będę zbierał wszystkie zasady ortograficzne oraz wykonywane zadania i ćwiczenia.
i) Gramatykę, składającą się z części mowy, zdania, przykładów zdań lub ćwiczeń.
j) Wiadomości przyrodnicze - obserwacje, doświadczenia.
k) Wiadomości historyczne.
l) Wiadomości geograficzne.
m) Kartoteka sprawdzianów, kartkówek, prac klasowych, ankiet, testów.
n) Dokumentacja projektów i konkursów.
o) Matematyczne zasady i zabawy.
p) Mój bank pytań kluczowych. - Moje zainteresowania.
Metoda „Teczki”, jak się spodziewałam, przyniosła pozytywne zmiany w procesie uczenia się moich uczniów. Na początku dzieci przygotowywały bardzo ładne prezentacje pisemne o sobie, swojej rodzinie, swoich zainteresowaniach w wersji pisemnej oraz zdjęcia lub rysunki. Umieściły je na początku teczki, aby osoba, która weźmie ją do ręki, wiedziała, kim jest jej właściciel. Żartowaliśmy, że w ten sposób zdobyła „duszę”.
W wyniku systematycznej pracy z Teczką dostrzegłam następujące korzyści:
- Wzrosła motywacja uczniów do podejmowania zadań na coraz wyższym poziomie.
- Stanowi nieodzowną pomoc w zindywidualizowaniu procesu dydaktyczno-wychowawczego.
- Dzieci przejawiają większe zaangażowanie na lekcjach i w pracy domowej.
- Tygodniowe plany pracy systematyzują proces uczenia się każdego dziecka.
- Ze względu na swoją zawartość, a mianowicie zagadnienia i pojęcia ortograficzne, gramatyczne, geometryczne, algebraiczne, historyczne, przyrodnicze stała się swoistą „ściągą”, z której dziecko, gdy tylko ma taką potrzebę może samodzielnie skorzystać.
- Przerodziła się w ważny rejestr-dokument twórczości dziecka zarówno literackiej, jak i plastycznej.
- Jest zbiorem wszelkich osiągnięć ucznia typu sprawdzianów, ocen koleżeńskich i nauczycielskich, samoocen, prac pisemnych, dyplomów, pochwał itp.
- Notatki z poszczególnych lekcji jako luźne kartki, zamieszczane w Teczce, uczą dzieci planowania własnej nauki.
- Uczniowie wspaniale samodzielnie pracują z fiszkami (technika Celestyna Freineta), które też są umieszczane w Teczkach.
- Trzecia część pomaga w zbieraniu najważniejszych dla ucznia informacji, dotyczących jego zainteresowań.
Rodzice również dostrzegli wartość Teczki, wyrażając zgodę na dalszą pracę tą metodą.
