Jeden z rodzajów opadu, lśniący puch, olśnienie krajobrazu, zimna materia, malutkie kryształy lodu, fraktale, zjawisko pogodowe, motyw tekstów piosenek czy literackich, woda o temperaturze poniżej 0 st. C? Wiemy o nim całkiem sporo, a jednak potrafi nas jeszcze zadziwić. Sprawdź, czego o nim nie wiesz.

Jako wprowadzenie do zajęć można wykonać z grupą własne śnieżne płatki. Na początek skorzystaj z naszego wzoru. POBIERZ TU
Wystarczy wydrukować wzór wycinka 1/12 koła z załącznika na grubszym papierze i tylko odrysowywać na wielu złożonych przez dzieci klinach.

Jak złożyć kartkę na 6 a nie tradycyjnie na 8 (względem punktu centralnego)?

Największy płatek śniegu

Na ogół płatki śniegu nie mają więcej niż 1 cm. W każdym płatku mogą się znajdować dziesiątki kryształków lodowych. Jednak jak się okazuje czasem na ziemię spadają prawdziwe giganty. 28 stycznia 1887 roku w Fort Keogh w USA farmer Matt Coleman zmierzył płatek śniegu, który miał 38 cm szerokości i 3 cm grubości. Któż jednak dziś potwierdzi prawdziwość jego obserwacji, skoro nie zrobił on żadnego zdjęcia :)

Dwa takie same płatki śniegu

Wydaje się, że łatwiej znaleźć czterolistną koniczynkę niż dwa identyczne płatki śniegu. A jednak 1 stycznia 1988 roku się udało. Amerykańska naukowiec Nancy Knight z Narodowego Centrum Badań Atmosfery, znalazła w stanie Wisconsin dwa identyczne śnieżynki, które bardzo szczegółowo przebadała pod mikroskopem.

Chociaż jej odkrycie znalazło się na łamach Księgi Rekordów Guinnessa, to jednak nie zostało uznane przez świat nauki, który mówi, że nie ma dwóch takich samych rzeczy. Z całą pewnością płatki różniły się między sobą, a dopiero po jeszcze większym przybliżeniu byłoby to zauważalne.

Jak długo opada płatek śniegu

Najczęściej płatki śniegu opadają z prędkością 5 km/h, ale zawsze jest to zależne od jego ciężaru i prędkości wiatru. Im cięższy jest płatek, tym opada szybciej, a im silniejszy wiatr, tym opada wolniej, bo zanim dotknie ziemi, jest wciąż unoszony przez wiatr i przenoszony na dystansie nawet kilku kilometrów.

Jak długo więc płatek może opadać? Licząc od podstawy chmury do powierzchni ziemi nawet przez 15 minut. To dlatego czasem spotykamy się ze zjawiskiem opadów śniegu z czystego, błękitnego nieba. Bo zanim płatki spadną, niebo może się zdążyć ponad nimi całkowicie rozpogodzić.

Największa pokrywa śnieżna

Nie trudno odgadnąć gdzie na świecie leżą największe ilości śniegu. Oczywiście na Antarktydzie, ale trudno jest uwierzyć, że pokrywa śnieżna na tym skutym lodem kontynencie może mieć wysokość aż 3 kilometrów. Na takiej właśnie wysokości położona jest stacja Amundsena-Scotta, dokładnie kilkadziesiąt metrów od bieguna południowego.

Na wysokości 3 kilometrów temperatura jest bardzo niska, bez przerwy panują mrozy, a klimat przypomina wysokie góry. To tak jakby umieścić staję polarną na szczycie polskich Rysów. Gdyby tak gigantyczna pokrywa śnieżna stopniała, stacja leżałaby wówczas jedynie na wysokości kilku metrów.

W antarktycznych śniegach spoczywa mnóstwo wody, wystarczająco dużo by zalać niemal wszystkie kontynenty. Polarnicy muszą jednak zmagać się nie tylko z wysokością ale i tęgimi mrozami. W pełni nocy polarnej do minus 80 stopni, a w pełni dnia polarnego do minus 15 stopni.

To po czym chodzą to tylko i wyłącznie zbity śnieg - firn, powierzchnia ziemi znajduje się na głębokości 3 kilometrów i chyba nikomu nie uda się w najbliższym czasie ani jej zobaczyć, ani też po niej pochodzić.

Jak i gdzie powstaje śnieg

Płatki śniegu widziane pod mikroskopem ujawniają niezwykłą perfekcję i symetrię. Sześcioramienne gwiazdki najpiękniej wyglądają, gdy temperatura powietrza wynosi zero stopni. W przeciwnym razie płatki tracą swój urok. Przy silnym mrozie nie są już tak piękne, nie mają czystej, nieskazitelnej struktury, gdyż ulegają silnemu zamarzaniu.

Przy temperaturze plusowej płatki rozpadają się, stają się bardziej przeźroczyste i przypominają coraz bardziej zamarznięte krople wody, czyli grad. Rzadko można spotkać opady olbrzymich płatków śniegu, ponieważ we wciąż zmieniających się warunkach atmosferycznych o równo zero stopni i bezwietrzną aurę często jest trudno.

Jednak, gdy warunki takie już się pojawią mamy możliwość podziwiania niesamowitego zjawiska, które zachwyca nawet tych, którzy zimy nie lubią. Płatki śniegu nigdy nie są takie same, nigdy się nie powtarzają, są jak figury w kalejdoskopie.

Śnieg pojawia się, gdy para wodna kondensuje w chmurze w temperaturze od minus 4 do plus 15 stopni. Gdy temperatura jest bliska zero stopni, kryształki miękną i łatwo się zlepiają, tworząc duże płaty. Przy niższych temperaturach w narożach sześciokątnych kryształków dochodzi do intensywnej sublimacji i powstają przepiękne, koronkowe blaszki.

Padający śnieg głośno huczy

Okazuje się, że padający śnieg może wytworzyć hałas rzędu 30 dB. Zjawisko odkryto w dość niespodziewany sposób. Otóż naukowcy starali się zlokalizować źródło okresowego narastania natężenia dźwięku pod wodą. Okazało się, że do wspomnianego zjawiska dochodzi, gdy obserwowane są opady śniegu.

Po dokładnym zbadaniu zjawiska okazało się, że płatek śniegu składa się w 90 procentach z powietrza, które przy zetknięciu z powierzchnią wtłaczane jest pod wodę. Następnie pęcherzyk powietrza, wędrując na powierzchnię wody wpada w wibrację, wydając wysoki dźwięk.

Częstotliwość wydawanego dźwięku waha się od 50 do 200 kHz, osiągając wartości znajdujące się poza zakresem słyszalności ludzkiego ucha. Dźwięki te są jednak słyszane przez zwierzęta morskie oraz sonary.

Wyróżniamy 250 odmian śniegu

Gdy sypie śnieg, raczej nikt nie zastanawia się jakiego jest rodzaju. Po prostu jest biało i tyle. O wiele większą wagę do rodzaju śniegu przywiązują narciarze i snowboardziści, ponieważ od struktury kryształków zależy to jakie są warunki na stokach.

Jednak najbardziej zainteresowani śniegiem są oczywiście ratownicy górscy, ponieważ na podstawie badania białego puchu są w stanie określić prawdopodobieństwo zejścia lawiny śnieżnej. Oficjalne słowniki meteorologiczne podają kilkanaście głównych rodzajów śniegu, poza tym, że śnieg dzieli się na naturalny i sztuczny.

Przede wszystkim mówimy o śniegu świeżym, śniegu zsiadłym, śniegu mokrym, śniegu ziarnistym, zamarzniętym śniegu ziarnistym, śniegu zmrożonym, gipsie przewianym, gipsie zbitym, firnie, szreni i lodoszreni.

Poszczególne rodzaje śniegu różnią się od siebie budową kryształków, a więc gęstością, sypkością, wagą itd. Wyróżniamy tak dużo odmian śniegu z uwagi na zróżnicowanie warunków pogodowych, a więc jak intensywnie padało, co następnie się działo z temperaturą.

Jeśli bez przerwy panował mróz, to śnieg będzie miał inną strukturę niż w przypadku, gdy następowała odwilż i ponowne zamarzanie. Bardzo niskie temperatury mogą sprawiać, że śnieg będzie tak twardy jak beton, ale jeśli będzie suchy, to może się sypać, jak cukier-puder.

250 rodzajów śniegu to naprawdę niezwykle szczegółowa klasyfikacja, pomijając już to, że każdy płatek śniegu jest niepowtarzalny, bo nie ma dwóch takich samych kryształków.