Boomwhackers to muzyczne tuby, które w Polsce otrzymały nazwę Bum bum rurki . Początkowo dostępne były w innych krajach, w których służyły jako zabawka edukacyjna dzieciom, rodzicom, a także nauczycielom. Z biegiem czasu pojawiły się także w Polsce. Tuby to instrument muzyczny, który, wg amerykańskich pedagogów i muzyków, jest dobrym początkiem do nauki gry. Pozwalają one na naukę podstawowych elementów muzyki: rytmu, melodii oraz harmonii.
Bum bum rurki wykonane z tworzywa są lekkie, dokładnie dostrojone, a kolorystyka poszczególnych tub odpowiada określonym dźwiękom. Na tubach można zagrać w wieloraki sposób , tj. poprzez:
- uderzenie o część ciała np. otwartą rękę, nogę,
- uderzenie o dowolna powierzchnię: stół, krzesło, podłogę,
- poprzez dmuchanie w zestaw tub.
W zależności od stopnia zaawansowania mamy do wyboru szeroką gamę instrumentów:
1. Zestaw diatoniczny: C`- D`- E`- F`- G`- A`- B`- C``- 8 rurek; coś dla początkujących.
2. Zestaw pentatoniczny: C`- D`- E`- G`- A`- C``- 6 rurek, dobrze razem współgrają.
3. Zestaw chromatyczny: C#`- D#`- F#`- G#`- A#`- 5 rurek z podwyższonymi dźwiękami w standardowej oktawie.
4. Zestaw sopranowy: C#``- D`` – D#``- E``- F``- F#``- G``- 7 rurek z dźwiękami zaczynającymi się tam gdzie kończy się zestaw diatoniczny.
5. Zestaw basowy diatoniczny: C - D - E - F - G - A – B- 7 rurek z dźwiękami kończącymi się tam, gdzie zaczyna się zestaw diatoniczny. Można go także stworzyć z zestawu 1. nakładając na tuby specjalne kapsle, które obniżają dźwięk o oktawę.
6. Zestaw basowy chromatyczny: C# - D# - F# - G# - A#- to 5 rurek o podwyższonych dźwiękach w oktawie basowej.
Bum bum rurki swoje zastosowanie znajdują nie tylko w muzyce, ale także w ćwiczeniach gimnastycznych, zabawach ruchowych itp. Z instrumentu korzystają zarówno dzieci, jaki i dorośli. Jest to rodzaj urozmaicenia imprez integracyjnych, plenerowych, festiwali, a także uroczystości rodzinnych. Stanowią one doskonałą bazę rozrywkową.
Poniżej przestawiam przykładowe zabawy, które można wykorzystać w trakcie pracy z dziećmi.
Zabawy muzyczne :
- 1. Kształtowanie wrażliwości na zmianę :
a) Tempa: wolno- szybko
Nauczyciel uderza instrumentem o podłogę, uczniowie naśladują za prowadzącym właściwe tempo. Najpierw wolno, potem szybko – tak, aby dzieci usłyszały znaczącą różnicę.
Ćwiczenie to można również wykonać przy odpowiedniej muzyce.
b) Dynamiki: cicho- głośno.
- Prowadzący balansuje ręką w górę i na dół. W zależności od wysokości ręki dzieci grają głośno albo cicho.
- Prowadzący gra na instrumencie cicho - wówczas dzieci poruszają się po sali na palcach, niczym myszki. Gdy jednak nauczyciel zmieni dynamikę i zagra głośniej dzieci stają się galopującymi końmi.
c) Wysokość dźwięków: wysoko- nisko.
Nauczyciel gra na zmianę na tubach C i C. Gdy dzieci usłyszą tubę C to chowają się niczym kamienie. Natomiast gdy prowadzący zmieni tubę C` , czyli wyższą dźwiękiem, wówczas dzieci biegają swobodnie po sali.
- 2. Powtarzanie rytmów.
Bum bum rurki nadają się także do ćwiczeń rytmicznych. Jeżeli już dziecko wystuka, wyklaszcze, wytupie rytm za nauczycielem, może powtórzyć go używając przy tym instrumentu.
a) Prowadzący przedstawia rytm, uderzając np. o podłogę i prosi dziecko o jego powtórzenie.
b) Dzieci maszerują za nauczycielem, rytmicznie uderzając instrumentem o np. otwartą dłoń.
- 3. Gra na różnych częściach ciała.
Dzieci swobodnie chodzą po sali z instrumentami. Gdy usłyszą dźwięk tuby , patrzą na nauczyciela , który pokazuje piktogramy z częściami ciała, o które mają uderzyć instrumentem aby wydobyć dźwięk.
- 4. Wprowadzenie do nauki gry na tubach.
Każde z dzieci otrzymuje po jednej z tub. Ustawiają się oni w swoich grupach kolorów. Nauczyciel po kolei pokazuje tabliczki z kolorami tub, które w danej chwili mają zagrać. Gdy opanują już ten etap możemy łączyć ze sobą kolory- można tutaj wprowadzić pojęcie „akord”.
- 5. Nauka gry na tubach diatonicznych.
Nauczyciel rozpisuje nuty. Jednak zamiast nut pojawiają się kolory.
DŹWIĘK |
KOLOR |
C/ C`` |
Czerwony |
D` |
Pomarańczowy |
E` |
Żółty |
F` |
Jasny zielony |
G` |
Ciemny zielony |
A` |
Granatowy |
H` |
Różowy |
Nauczyciel wskazuje kolejno „nuty”, które trzeba zagrać. W późniejszym czasie dzieci wykonują utwór bez pomocy nauczyciela.
Zastosowanie tub diatonicznych podczas innych zabaw.
1. Ćwiczenia rozwijające świadomość w schemacie własnego ciała.
a)Trzymaj tubę: przed sobą, za sobą; nad głową; w lewej, w prawej ręce - unieś ją jak najwyżej.
b) Uderz tubą o podłogę: przed sobą, za sobą, po lewej i po prawej stronie.
c) Stań na lewej / prawej nodze i po tej samej stronie weź tubę w rękę.
d) Podrzuć lekko instrument i złap go oburącz.
e) Połóż się. Instrument ułóż na nogach, na brzuchu, na szyi.
2. Zabawa kolorami.
a) Każde z dzieci otrzymuje po jednej tubie. Na podłodze rozłożone są obręcze z kolorowymi kartonikami . Na znak np. tamburyna , dzieci ustawiają się odpowiednio przy swoich kolorach tub.
b) Dzielimy dzieci na grupy po 8 osób. Każde z nich otrzymuje kartonik z kolorem tuby (czerwony kolor - kartka duża to największa tuba, kartka mała- tuba najmniejsza, czyli C i C’). Po jednej stronie stają dzieci, a po drugiej stawiamy kosz z tubami. Kolejno, jak najszybciej, odszukują właściwy kolor instrumentu i wracają z nim na umówione miejsce. Drużyna, która wykona to zadanie najszybciej, wygrywa.
3. Rozwijamy swoją wyobraźnię.
Dzieci można podzielić na mniejsze grupy. Ich zadaniem jest stworzenie na podłodze jakiejś np. budowli - przedszkola, pałacu, figury geometrycznej- kwadratu, trójkąta.
4.Wieże
Na podłodze ustawiamy instrumenty, tak aby dla dzieci stały się one pachołkami. Zadaniem dzieci jest przejście między nimi, uważając przy tym aby żadnego nie przewrócić.
5. Zabawa sportowa:
a) Dzielimy dzieci na drużyny. Po jednej stronie stoi jedna osoba, a naprzeciw niej pozostała część drużyny. Każde z dzieci ma jedną rurkę (różnej długości), oprócz osoby po drugiej stronie. Po kolei zawodnicy biegną „do bazy”, zostawiają rurkę, okrążają osobę i wracają na koniec kolejki. Gdy już wszyscy wykonają zadanie, dziecko, które jest po drugiej stronie stara się jak najszybciej ułożyć instrumenty od najkrótszego do najdłuższego. Drużyna, która najszybciej wykona to zadanie, wygrywa.
b) Dzieci stają w kole, a każde trzyma tubę (kilka zestawów tub). Nauczyciel pokazuje kartonik z kolorem. Zadaniem dzieci jest zamienienie się miejscami z osobami, które mają wskazany kolor.
Autor:
mgr Sylwia Szczerbiak