Prosta tabliczka z ułożonymi w rzędy liczbami od 1 do 100 to konkretne, dające się wziąć do ręki, podstawy rozumienia systemu dziesiętnego i powstawania wyników prostych działań algebraicznych. Jeśli dziecko będzie miało czas dokonać tych odkryć samodzielnie, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że uchowamy jego naturalną ciekawość i radość z odkrywania świata. A to właśnie one motywują człowieka do odkrywania i fascynacji najróżniejszymi tematami - to one budują wynalazców i odkrywców. To co można zrobić z tablicą 100?

Makatka 100, czyli odpowiednik tablicy 100 wiszący pionowo, to jedna z możliwych opcji tej genialnie prostej pomocy. 100 przezroczystych kieszonek sprawia, że doskonale sprawdza się w grupowej nauce matematyki, a zwłaszcza w działaniach arytmetycznych. Do tablicy dołączone są dwustronne kartoniki z liczbami od 1 do 100 i znakami działań. Na odwrocie kartoników znajdują się te same liczby, ale w innym kolorze. Ma to ułatwić pokazanie klasie różnych ciągów liczbowych lub działań.

 

Co można z nią zrobić?

Budowanie liczb przez przeliczanie
Zapoznaj swoich uczniów z liczbami od 1 do 100. Dzięki tej makatce uczniowie powinni bardzo szybko zrozumieć zasadę budowania liczb za pomocą cyfr, a tzw. słupki (od 1 do 0 w rzędzie jedności) będą od razu widoczne.

Wymieszaj wszystkie kartoniki z liczbami. Poproś uczniów, aby je ułożyli w poprawnej kolejności na makatce. Młodsze dzieci mogą z początku potrzebować podziału na mniejsze segmenty, np. poszczególne wiersze. Bardziej doświadczeni uczniowie mogą układać kartoniki bezpośrednio na makatce.

Kształtować pojęcie liczby parzystej i nieparzystej
Ułóż wszystkie kartoniki tak, aby widać było białe tło, a następnie obróć wszystkie kartoniki z liczbami parzystymi na stronę z czerwonym tłem. Uczniowie zobaczą w ten sposób ciągi z liczbami parzystymi jasno przedstawione na tablicy. W przypadku starszych uczniów może to prowadzić do rozmowy o kwestiach mnożenia i dzielenia. By naturalnie uzmysłowić i powiązać parzystość z parą, poproś uczniów o ustawienie się w pary. Jeżeli jakiś uczeń zostanie bez pary, suma wszystkich uczniów jest liczbą nieparzystą - sprawdź wynik na tablicy.

Mnożenie
Ułóż na makatce wszystkie karteczki tak, aby pokazywały to samo tło. Odliczaj piątkami (mnożenie przez 5) i obracaj po kolei kartoniki z liczbami 5, 10, 15, 20, itd. Uczniowie powinni zaobserwować ciąg podczas tego wspólnego liczenia. Wszystkie kartoniki w kolumnie pod wartością 5 i 10 zostaną odwrócone. W trakcie liczenia piątkami wszystkie liczby będą się kończyć zerem lub piątką! Omów z uczniami inne ciągi liczbowe. Bardziej zaawansowani uczniowie mogą wykorzystywać tę makatkę jako tabliczkę mnożenia: „Jeden razy pięć równa się pięć, dwa razy pięć równa się dziesięć, trzy razy pięć równa się piętnaście.” itd.

Ciągi
Wykorzystaj kartoniki i makatkę do przedstawiania ciągów matematycznych. Młodsi uczniowie będą odtwarzać ciągi za pomocą makatki, podczas gdy starsi uczniowie mogą określić lub dokończyć przedstawiony na niej ciąg. Podaj uczniom liczby np. 3, 6, 9, 12, 15 … i poproś uczniów o rozpoznanie ciągu. Uczniowie mogą, za pomocą przeliczania kartoników na tablicy 100 powiedzieć, że jest to ciąg mnożenia przez 3, bo co trzeci kartonik jest liczba podanego ciągu.

Działania arytmetyczne
Utrwal wiedzę uczniów dotyczącą podstawowych działań arytmetycznych dla wartości poniżej 10. Możesz wizualnie przedstawić wyniki mnożenia na makatce, aby ułatwić zrozumienie pojęcia uczniom - np. wizualizuj wyniki mnożenia dla wartości 6 podczas pokazywania uczniom dodawania i mnożenia przez 6. Dzielenie może być przedstawione jako odwrotność mnożenia. Rozpocznij każdy dzień od matematycznej rozgrzewki lub kilku zadań na makatce, aby utrwalić wiedzę uczniów.

Tablica 0-99
Wykorzystaj makatkę do przedstawienia ciągów na „Tablicy 0-99”. Stwórz kartonik z wartością 0, dołącz go do pozostałych i poproś uczniów o ponowne ułożenie kartoników na makatce - kartonik z wartością 100 nie będzie potrzebny. Poproś uczniów o wykonanie następujących zadań:
1) Odwrócenie wszystkich liczb parzystych.
2) Odwrócenie wszystkich wartości mnożenia przez 3.
3) Odwrócenie wszystkich wartości mnożenia przez 5.
4) Sprawdź każdy z ciągów powstałych za sprawą powyższych zadań i omów z uczniami różnicę w ciągach między „Tablicą 100”, a „Tablicą 0-99”.

Zadanie z szafkami szkolnymi
Przedstaw uczniom zadanie, w którym będą musieli wykorzystać swoją wiedzę z zakresu mnożenia:
W szkole znajduje się 100 szafek i 100 uczniów. Pierwszy uczeń wchodząc do szkoły otwiera wszystkie szafki. Drugi uczeń zmienia stan wszystkich szafek będących wielokrotnością cyfry 2 (zamknięte zostają szafki nr 2, 4 , 6, 8, itd.). Trzeci uczeń zmienia stan wszystkich szafek będących wielokrotnością cyfry 3 (zamyka szafkę 3, otwiera szafkę 6, zamyka szafkę 9, itd.). Tak dzieje się, aż ostatni uczeń nie wejdzie do szkoły. Zadaniem uczniów jest odnalezienie szafek, które są otwarte.
Uczniowie mogą tego dokonać poprzez ustalenie, że kartoniki przedstawiające otwarte szafki będą miały czerwone tło, a te przedstawiające szafki zamknięte tło będą miały białe. Rozpocznij od ułożenia w makatce wszystkich kartoników z czerwonym tłem (pierwszy z uczniów otworzył wszystkie szafki). Obróć na stronę z białym tłem wszystkie kartoniki z liczbami parzystymi (drugi uczeń zamknął wszystkie szafki będące wielokrotnością dwójki). Następnie obróć wszystkie kartoniki przedstawiające wielokrotność trójki - trzeci uczeń wchodzący do szkoły. Powtórz czynność dla wszystkich 100 uczniów. Kiedy kartoniki po raz ostatni zostaną odwrócone - otwarte szafki (kartoniki z czerwonym tłem) to: 1, 4, 9, 16, 25, 36, 49, 64, 81 i 100. Zachęć uczniów szukających wyzwania, aby odkryli, dlaczego szafki z numerami będącymi kwadratami liczb pozostały otwarte - dzieje się tak, ponieważ ilość czynników dla kwadratów jest liczbą nieparzystą, a dla wszystkich innych liczb ilość czynników jest parzysta.

Porządkuj i nadzoruj!
Makatka - tablica 100 może również służyć do organizacji klasy! Wizualizuj osiągnięcia uczniów, porządkuj zgromadzone informacje na temat wzrostu roślin, zasady prawdopodobieństwa lub jakichkolwiek innych rzeczy. Możesz nadzorować oddawanie prac, wyznaczać uczniów do obowiązków oraz wywieszać listę zadań do wykonania. Makatkę można nawet wykorzystać do przechowywania przepustek do gabinetu dyrektora, toalety czy biblioteki!

Inną wersją tablicy 100 jest Flexitable - tabliczka 100. Jest to wersja uczniowska tablicy 100, która pozwala na indywidualne przeliczanie i obserwowanie zasad systemu dziesiętnego oraz budowania liczb. Jej szczególna właściwość to możliwość jej zaginania na poszczególnych rzędach i kolumnach, a nawet po skosie.